Giáo trình điện tử
Phương pháp nghiên cứu tài liệu
trong nghiên cứu khoa học

MỤC LỤC

Phần 4. Phương pháp viết tài liệu khoa học

Cấu trúc một số loại tài liệu khoa học cơ bản

Báo cáo nghiên cứu

Dẫn nhập (mở đầu)

• Tổng quan tài liệu: đây thường là chương tiếp sau chương mở đầu, giới thiệu vấn đề nghiên cứu một cách tổng quát, sau đó đi sâu vào những khía cạnh liên quan đến chủ đề được nghiên cứu, bằng cách phân tích và tổng hợp các kết quả đã công bố, lấy đó làm cơ sở để tiến hành đề tài nghiên cứu. 
• Mức độ chuyên sâu của phần này phụ thuộc vào cấp độ của đề tài.
• Trình tự sắp xếp các vấn đề theo phương pháp diễn dịch hoặc quy nạp tuỳ thuộc vào tính chất của đề tài.

• Vật liệu và phương pháp nghiên cứu: thông thường, mỗi đề tài đều có những đối tượng/vật liệu nghiên cứu khác nhau, sử dụng nhiều phương pháp khác nhau. 
• Tác giả cần mô tả chi tiết các điều kiện đã cho phép thực hiện đề tài: địa điểm nghiên cứu; vật liệu (các đối tượng được nghiên cứu, các vật liệu sử dụng trong các phương pháp khác nhau); phương pháp (kĩ thuật thu mẫu và xử lí mẫu, thiết bị và phương tiện thực nghiệm, kĩ thuật và phương pháp đo đạc, phân tích, thống kê,...)
• Tất cả được trình bày theo từng mục và phụ mục rõ ràng và hợp lí, đầy đủ chi tiết cần thiết để bất cứ nhà nghiên cứu nào khác cũng có thể lặp lại quy trình.
• Tuy nhiên, với những phương pháp đã trở thành phổ biến, không cần thiết phải mô tả chi tiết mà chỉ cần mô tả vắn tắt kèm theo thông tin trích dẫn về tài liệu gốc.
  
• Kết quả: mục đích của phần này là trình bày một cách khách quan các kết quả thu được khi áp dụng các phương pháp nghiên cứu trên các vật liệu đã mô tả trong phần "Vật liệu và phương pháp nghiên cứu", không diễn giải theo quan điểm riêng.
• Kết quả cần phải được trình bày càng rõ ràng càng tốt, vì đây chính là phần phản ánh cái cốt lõi của toàn bộ quá trình nghiên cứu.
• Sử dụng các công cụ đồ hoạ hoặc các bảng phân tích để biểu diễn kết quả. Hạn chế biểu diễn đồng thời một bảng và một hình cho cùng một kết quả.

• Thảo luận: phần này đòi hỏi đầu tư suy nghĩ và giải thích các kết quả thu được nhằm hướng đến những kết luận cuối cùng. Đây là phần phản ánh giá trị riêng biệt và mới mẻ của một đề tài.
• Các kết quả cần được phân loại, sắp xếp, phân tích và liên hệ với nhau một cách chặt chẽ và thấu đáo, làm bật lên những ý tưởng chủ đạo của đề tài. 
• Từ những kết quả cụ thể, tác giả có thể khái quát hoá bằng một nhận định, giả thuyết có thể áp dụng cho những trường hợp khác.
• Nội dung thảo luận phải ăn khớp, trung thực với kết quả đã thu được.
• Các dẫn chứng thảo luận thường lấy từ các nguồn đã công bố, nhưng cần tránh dẫn các tài liệu gián tiếp, vì dễ có nguy cơ hiểu sai lệch kết quả gốc.