Giới
thiệu giáo
trình
Tác
giả
Kiểm
tra đầu vào
Phần
1. Các bước triển khai
một đề tài nghiên cứu khoa học
Phần
2. Phương pháp
tìm kiếm tài liệu tham khảo khoa học
Phần
3. Khai thác
thông tin từ tài liệu khoa học
Phần
4. Phương
pháp viết tài liệu khoa học
Phần
5. Kĩ thuật soạn thảo
tài liệu khoa học
Kiểm
tra đầu ra
Phản
hồi kết quả
Thư mục |
Phần
5. Kĩ thuật soạn thảo tài liệu khoa học
Thể
thức trình bày văn bản khoa học
Mở đầu
Hiện nay, các văn bản hướng dẫn
hoặc quy định về
cách trình bày văn bản khoa học ở Việt
Nam, cũng
như vấn đề quy tắc trình bày tham khảo khoa học,
vẫn chưa
có được sự thống nhất, chưa đạt được mức độ tương đối
hoàn chỉnh về chi tiết và hợp lí về kĩ
thuật
(xét trong bối cảnh phát triển của công
nghệ
thông tin và khoa học). Vì vậy, trong
phần
này chúng tôi cố gắng tổng hợp lại tất
cả
các quy định còn rời rạc kia, và dựa
theo tinh
thần của văn bản hướng dẫn có hiệu lực pháp
lí cao
nhất tại Việt Nam về cách trình bày
các
loại văn bản hành chính dùng trong
các cơ
quan, tổ chức: Thông tư liên tịch số
55/2005/TTLT/BNV-VPCP
do Văn phòng Chính phủ và Bộ Nội vụ
ban
hành ngày 06/05/2005.
Phạm vi áp dụng của
các thể thức và kĩ thuật trình
bày dưới đây chủ yếu
là các luận văn khoa học. Các
bài báo cáo chuyên đề,
báo cáo kĩ thuật hay các văn bản khoa
học khác có thể áp dụng tương tự, với
sự điều chỉnh ở những nội dung, đề mục đặc thù.
Phông
chữ
Phông chữ sử dụng để
trình bày văn
bản khoa học phải là các phông
chữ tiếng Việt
với kiểu chữ chân phương, bảo đảm tính trang
trọng,
nghiêm túc của văn bản. Bộ mã
kí tự chữ Việt
được sử dụng là bộ phông chữ tiếng Việt
Unicode theo
Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 6909:2001.
- Không dùng quá nhiều
phông
chữ và cỡ chữ cho tất cả các thành phần trong
cùng một văn bản.
- Nên dùng phông chữ không có chân (sans serif) cho các chương mục và chữ có chân (serif) cho bản văn.
Các
thành phần trong văn bản
Trang bìa
Thông thường, trang bìa và trang
lót (hay bìa phụ) có nội dung giống nhau. Theo
trình tự từ trên xuống có các thành
phần sau:
- tên tổ chức, cơ quan quản
lí đề tài;
- tên tác giả;
- tên đề tài;
- tên loại, cấp độ và số hiệu đề tài (nếu có);
- tên người hướng dẫn khoa học;
- địa danh và thời gian công bố tài liệu.
Các trang
nội dung
Kể
từ sau trang bìa và trang
lót, các trang nội dung sẽ được chia
thành
nhiều chương mục tuỳ theo loại tài liệu và đặc
thù chuyên ngành.
Dựa
theo cây mục tiêu áp dụng đối với
tài liệu khoa học, các trang nội dung
của một luận văn khoa học được chia thành các cấp
chủ yếu sau đây:
- chương: cấp
đề mục lớn nhất của luận văn, thường gồm các chương có
đánh số thứ tự như mở
đầu, tổng
quan tài liệu, vật liệu và phương
pháp, kết quả, thảo luận, kết luận và
khuyến nghị; đồng thời có các thành phần tương
đương với chương nhưng không đánh số thứ tự chương như mục
lục, các danh mục bảng, hình, kí hiệu và
chữ viết tắt, danh mục tham khảo, phụ lục.
- mục:
cấp đề mục lớn nhất trong mỗi chương, thể hiện cấu trúc vấn
đề trình bày trong chương;
- tiểu
mục: cấp đề mục con liền dưới mục, nhằm chia nhỏ
các vấn đề trong mỗi mục sao cho phù hợp
với logic trình bày;
- ý
lớn: nếu trong mỗi tiểu mục có nhiều
ý lớn thì phân chia ra thành
các đề mục con liền dưới tiểu mục;
- ý
nhỏ: nếu trong mỗi ý lớn còn cần
phân biệt ra nhiều ý nhỏ thì chia
thành các đề mục con liền dưới ý lớn.
Trong
mỗi cấp đề mục, nội dung bản văn (body text) được trình bày
thành các đoạn văn bản (paragraph) để diễn đạt các
vấn đề chi tiết.
Các thành phần khác
được sử dụng kết hợp với các bản văn là
các yếu tố chèn không có
thuộc tính văn bản (text/texte)
(hình ảnh, biểu đồ,...), các bảng biểu số liệu,
các danh sách liệt kê (đánh số thứ tự hoặc
đánh dấu kí hiệu), các biểu ghi cước chú
và hậu chú...
Mỗi trang văn bản có hai thành phần cung
cấp thông tin nhận diện tài liệu là đầu trang
và chân trang.
 Bài tập tự kiểm tra
|
